Pologne

Parlament Rzeczypospolitej Polskiej:

- zwazywszy, ze jezyk polski stanowi podstawowy element narodowej tozsamosci i jest dobrem narodowej kultury,

- zwazywszy na doswiadczenie historii, kiedy walka zaborców i okupantów z jezykiem polskim byla narzedziem wynaradawiania,

- uznajac koniecznosc ochrony tozsamosci narodowej w procesie globalizacji,

- uznajac, ze polska kultura stanowi wklad w budowe wspólnej, róznorodnej kulturowo Europy, a zachowanie tej kultury i jej rozwój jest mozliwy tylko poprzez ochrone jezyka polskiego,

- uznajac te ochrone za obowiazek wszystkich organów i instytucji publicznych Rzeczypospolitej Polskiej i powinnosc jej obywateli
uchwala niniejsza ustawe.

Rozdzial 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

Przepisy ustawy dotycza ochrony jezyka polskiego i uzywania go w dzialalnosci publicznej oraz w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 2.

Ustawa nie narusza:

1) przepisów ustaw o stosunku panstwa do kosciolów i innych zwiazków wyznaniowych, w szczególnosci dotyczacych uprawiania kultu i praktyk religijnych,

2) praw mniejszosci narodowych i grup etnicznych.

Art. 3.

1. Ochrona jezyka polskiego polega w szczególnosci na:

1) dbaniu o poprawne uzywanie jezyka i doskonaleniu sprawnosci jezykowej jego uzytkowników oraz na stwarzaniu warunków do wlasciwego rozwoju jezyka jako narzedzia miedzyludzkiej komunikacji,
2) przeciwdzialaniu jego wulgaryzacji,
3) szerzeniu wiedzy o nim i jego roli w kulturze,
4) upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a takze przeciwdzialaniu ich zanikowi,
5) promocji jezyka polskiego w swiecie,
6) wspieraniu nauczania jezyka polskiego w kraju i za granica.

2. Do ochrony jezyka polskiego sa obowiazane wszystkie organy wladzy publicznej oraz instytucje i organizacje uczestniczace w zyciu publicznym.

3. Minister wlasciwy do spraw oswiaty i wychowania okresla, w drodze rozporzadzenia, zasady prowadzenia egzaminów panstwowych z jezyka polskiego dla cudzoziemców ubiegajacych sie o urzedowe poswiadczenie jego znajomosci.

Art. 4.

Jezyk polski jest jezykiem urzedowym:

1) konstytucyjnych organów panstwa,
2) organów jednostek samorzadu terytorialnego i podleglych im instytucji w zakresie, w jakim wykonuja zadania publiczne,
3) terenowych organów administracji publicznej,
4) instytucji powolanych do realizacji okreslonych zadan publicznych,
5) organów, instytucji i urzedów podleglych organom wymienionym w pkt 1 i pkt 3, powolanych w celu realizacji zadan tych organów, a takze organów panstwowych osób prawnych w zakresie, w jakim wykonuja zadania publiczne,
6) organów samorzadu innego niz samorzad terytorialny oraz organów organizacji spolecznych, zawodowych, spóldzielczych i innych podmiotów wykonujacych zadania publiczne.

Rozdzial 2

Ochrona prawna jezyka polskiego w zyciu publicznym

Art. 5.

1. Podmioty wykonujace zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokonuja wszelkich czynnosci urzedowych w jezyku polskim, chyba ze przepisy szczególne stanowia inaczej.

2. Przepis ust. 1 stosuje sie odpowiednio do oswiadczen skladanych organom, o których mowa w art. 4.

Art. 6.

Umowy miedzynarodowe zawierane przez Rzeczpospolita Polska powinny miec polska wersje jezykowa, stanowiaca podstawe wykladni, chyba ze przepisy szczególne stanowia inaczej.

Art. 7.

1. Jezyka polskiego uzywa sie w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pomiedzy podmiotami polskimi oraz gdy jedna ze stron jest podmiot polski. Dotyczy to w szczególnosci nazewnictwa towarów i uslug, ofert, reklamy, instrukcji obslugi, informacji o wlasciwosciach towarów i uslug, warunków gwarancji, faktur, rachunków i pokwitowan.

2. Podmiotem polskim w rozumieniu ustawy jest:

1) osoba fizyczna majaca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2) osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadajaca osobowosci prawnej
- prowadzaca dzialalnosc na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Poslugiwanie sie w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wylacznie obcojezycznymi okresleniami, z wyjatkiem nazw wlasnych, jest zakazane.

4. Obcojezyczne opisy towarów i uslug oraz obcojezyczne oferty i reklamy wprowadzane do obrotu prawnego, o którym mowa w ust. 1, musza jednoczesnie miec polska wersje jezykowa.

5. Kontrole wykonywania obowiazków, o których mowa w ust. 1, 3 i 4, sprawuje Inspekcja Handlowa oraz Urzad Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Art. 8.

1. Jezeli strona umowy, której wykonanie ma nastapic na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest podmiot polski, umowe sporzadza sie w jezyku polskim.

2. Umowa sporzadzona w jezyku polskim moze miec wersje lub wersje obcojezyczne. Jezeli strony nie postanowily inaczej, podstawa wykladni takiej umowy jest jej wersja polskojezyczna.

3. Do umów zawartych z naruszeniem ust. 1 i 2 stosuje sie odpowiednio art. 74 § 1 zdanie pierwsze oraz art. 74 § 2 Kodeksu cywilnego; umowa sporzadzona w jezyku obcym nie stanowi uprawdopodobnienia faktu dokonania czynnosci prawnej, o którym mowa w art. 74 § 2 Kodeksu cywilnego.

Art. 9.

Jezyk polski jest jezykiem nauczania oraz jezykiem egzaminów i prac dyplomowych w szkolach publicznych i niepublicznych wszystkich typów, w panstwowych i niepanstwowych szkolach wyzszych oraz w placówkach oswiatowych i innych instytucjach edukacyjnych, chyba ze przepisy szczególne stanowia inaczej.

Art. 10.

1. Napisy i informacje w urzedach i instytucjach uzytecznosci publicznej, a takze przeznaczone do odbioru publicznego oraz w srodkach transportu publicznego sporzadza sie w jezyku polskim.

2. Nazwom i tekstom w jezyku polskim moga towarzyszyc wersje w przekladzie na jezyk obcy w wypadkach i granicach okreslonych w rozporzadzeniu ministra wlasciwego do spraw administracji publicznej.

Art. 11.

Przepisy art. 5-7 oraz art. 9 i art. 10 nie dotycza:

1) nazw wlasnych,
2) obcojezycznych dzienników, czasopism, ksiazek oraz programów komputerowych, z wyjatkiem ich opisów i instrukcji,
3) dzialalnosci dydaktycznej i naukowej szkól wyzszych, szkól i klas z obcym jezykiem wykladowym lub dwujezycznych, nauczycielskich kolegiów jezyków obcych, a takze nauczania innych przedmiotów, jezeli jest to zgodne z przepisami szczególnymi,
4) twórczosci naukowej i artystycznej,
5) zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej,
6) znaków towarowych, nazw handlowych oraz oznaczen pochodzenia towarów i uslug.

Rozdzial 3

Rada Jezyka Polskiego i jej kompetencje

Art. 12.

1. Instytucja opiniodawczo-doradcza w sprawach uzywania jezyka polskiego jest Rada Jezyka Polskiego, zwana dalej "Rada", dzialajaca jako komitet problemowy w rozumieniu art. 34 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 75, poz. 469 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1999 r. Nr 49, poz. 484).

2. Nie rzadziej niz co dwa lata Rada przedstawia Sejmowi i Senatowi sprawozdanie o stanie ochrony jezyka polskiego w rozumieniu art. 3.

Art. 13.

1. Rada, na wniosek ministra wlasciwego do spraw kultury, ministra wlasciwego do spraw oswiaty i wychowania, Prezesa Polskiej Akademii Nauk lub z wlasnej inicjatywy wyraza, w drodze uchwaly, opinie o uzywaniu jezyka polskiego w dzialalnosci publicznej i obrocie prawnym oraz ustala zasady ortografii i interpunkcji jezyka polskiego.

2. Towarzystwa naukowe, stowarzyszenia twórców i szkoly wyzsze moga zwracac sie do Rady w sprawach uzywania jezyka polskiego.

Art. 14.

1. Kazdy organ, o którym mowa w art. 4, moze zasiegnac opinii Rady w wypadku wystapienia w toku czynnosci urzedowych istotnych watpliwosci dotyczacych uzycia jezyka polskiego.

2. Producent, importer oraz dystrybutor towaru lub uslugi, dla których w jezyku polskim brak jest odpowiedniej nazwy, moze wystapic z wnioskiem do Rady o udzielenie opinii co do odpowiedniej formy jezykowej dla oznaczenia tego towaru lub uslugi.

Rozdzial 4

Przepisy karne

Art. 15.

1. Kto w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje wylacznie obcojezyczne nazewnictwo towarów i uslug, ofert, reklam, instrukcji obslugi, informacji o wlasciwosciach towarów i uslug, warunków gwarancji, faktur, rachunków i pokwitowan, z pominieciem polskiej wersji jezykowej, podlega karze grzywny.

2. W razie ukarania za wykroczenia, o których mowa w ust. 1, mozna orzec nawiazke nie wyzsza niz 100.000 zlotych z przeznaczeniem na Fundusz Promocji Twórczosci, ustanowiony na podstawie art. 111 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. Nr 24, poz. 83 i Nr 43, poz. 170 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 272 i Nr 88, poz. 554).

Rozdzial 5

Zmiany w przepisach obowiazujacych i przepisy koncowe

Art. 16.

W ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z 1990 r. Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1996 r. Nr 114, poz. 542 oraz z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770) wprowadza sie nastepujace zmiany:

1) w art. 12 w ust. 1 w pkt 2 kropke na koncu zastepuje sie przecinkiem oraz dodaje pkt 3 w brzmieniu:
"3) dbac o poprawnosc jezyka i unikac uzywania wulgaryzmów.";

2) w art. 25 w ust. 4 dodaje sie zdanie drugie w brzmieniu:
"Jest równiez obowiazany do dbania o poprawnosc jezyka materialów prasowych oraz przeciwdzialania jego wulgaryzacji."

Art. 17.

W ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34, z 1995 r. Nr 66, poz. 335 i Nr 142, poz. 701, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770) wprowadza sie nastepujace zmiany:

1) w art. 18 dodaje sie ust. 5 w brzmieniu:
"5. Nadawcy dbaja o poprawnosc jezyka swoich programów i przeciwdzialaja jego wulgaryzacji.";
2) w art. 21 w ust. 1 dodaje sie pkt 6a w brzmieniu:
"6a) upowszechnianie wiedzy o jezyku polskim,".

Art. 18.

Traci moc dekret z dnia 30 listopada 1945 r. o jezyku panstwowym i jezyku urzedowania rzadowych i samorzadowych wladz administracyjnych (Dz. U. Nr 57, poz. 324).

Art. 19.