TRAKTAT między Rzecząpospolitą
Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i
przyjaznej współpracy podpisany w Bonn dnia 17 czerwca 1991 r.
Artykuł 20
1) Członkowie mniejszości niemieckiej w Rzeczypospolitej
Polskiej, to znaczy osoby posiadające polskie obywatelstwo, które są
niemieckiego pochodzenia albo przyznają się do języka, kultury lub
tradycji niemieckiej, a także osoby w Republice Federalnej Niemiec,
posiadające niemieckie obywatelstwo, które są polskiego pochodzenia,
albo przyznają się do języka, kultury lub tradycji polskiej, mają
prawo, indywidualnie lub wespół z innymi członkami swej grupy, do
swobodnego wyrażania, zachowania i rozwijania swej tożsamości
etnicznej, kulturalnej, językowej i religijnej bez jakiejkolwiek
próby asymilacji wbrew ich woli. Mają oni prawo do pełnego i
skutecznego korzystania z praw człowieka i podstawowych wolności bez
jakiejkolwiek dyskryminacji i w warunkach pełnej równości wobec
prawa.
2) Umawiające się Strony realizują prawa i obowiązki zgodnie ze
standardami międzynarodowymi dotyczącymi mniejszości, w
szczególności zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka Narodów
Zjednoczonych z 10 grudnia 1948 r., Europejską konwencją o ochronie
praw człowieka i podstawowych wolności z 4 listopada 1950 r.,
Konwencją o zwalczaniu wszelkich form dyskryminacji rasowej z 7
marca 1966 r. Międzynarodowym paktem praw obywatelskich i
politycznych z 16 grudnia 1966 r., Aktem końcowym KBWE z 1 sierpnia
1975 r., Dokumentem kopenhaskiego spotkania w sprawie ludzkiego
wymiaru KBWE z 29 czerwca 1990 r., jak również Paryską kartą dla
nowej Europy z 21 listopada 1990 r.
3) Umawiające się Strony oświadczają, że osoby wymienione w ustępie
1 mają w szczególności prawo, indywidualnie lub wespół z innymi
członkami swej grupy, do:
— swobodnego posługiwania się językiem ojczystym w życiu prywatnym
i publicznie, dostępu do informacji w tym języku, jej
rozpowszechniania i wymiany,
— zakładania i utrzymywania własnych instytucji, organizacji lub
stowarzyszeń oświatowych, kulturalnych i religijnych, które mogą się
ubiegać o dobrowolne wkłady finansowe i inne, jak również o pomoc
publiczną, zgodnie z prawem krajowym, oraz które posiadają
równoprawny dostęp do środków przekazu swojego regionu,
— wyznawania i praktykowania swej religii, w tym nabywania,
posiadania i wykorzystywania materiałów religijnych oraz prowadzenia
oświatowej działalności religijnej w języku ojczystym,
— ustanawiania i utrzymywania niezakłóconych kontaktów między sobą w
obrębie swego kraju, jak również kontaktów poprzez granice z
obywatelami innych państw, z którymi łączą ich wspólne pochodzenie
etniczne lub narodowe, dziedzictwo kulturalne lub przekonania
religijne,
— używania swych imion i nazwisk w brzmieniu języka ojczystego,
— zakładania i utrzymywania organizacji lub stowarzyszeń w obrębie
swojego kraju oraz uczestniczenia w międzynarodowych organizacjach
pozarządowych,
— korzystania na równi z innymi ze skutecznych środków prawnych dla
urzeczywistniania swoich praw, zgodnie z prawem krajowym.
4) Umawiające się Strony potwierdzają, że przynależność do grup
wymienionych w ustępie 1 jest sprawą indywidualnego wyboru osoby, i
że nie mogą z niego wynikać żadne niekorzystne następstwa.
Artykuł 21
1) Umawiające się Strony będą na swych terytoriach chroniły
tożsamość etniczną, kulturalną, językową i religijną grup
wymienionych w artykule 20 ustęp 1, oraz tworzyły warunki do
wspierania tej tożsamości. Doceniają szczególne znaczenia wzmożonej
konstruktywnej współpracy w tej dziedzinie. Współpraca ta powinna
umacniać pokojowe współżycie i dobre sąsiedztwo Narodów polskiego i
niemieckiego oraz przyczyniać się do porozumienia i pojednania
między nimi.
2) Umawiające się Strony będą w szczególności:
— w ramach obowiązujących ustaw wzajemnie umożliwiać i ułatwiać
podejmowanie działań na rzecz wspierania członków grup wymienionych
w artykule 20 ustęp 1 lub ich organizacji,
— mimo konieczności uczenia się oficjalnego języka odnośnego
państwa, dążyć zgodnie z właściwymi przepisami prawa krajowego do
zapewnienia członkom grup wymienionych w artykule 20 ustęp 1
odpowiednich możliwości nauczania ich języka ojczystego lub w ich
języku ojczystym, w publicznych placówkach oświatowych, jak również
tam, gdzie to jest możliwe i konieczne, posługiwania się nim wobec
władz,
— uwzględniać historię i kulturę grup wymienionych w artykule 20
ustęp 1 w związku z nauczaniem historii i kultury w placówkach
oświatowych,
— szanować prawo członków grup wymienionych w artykule 20 ustęp 1 do
skutecznego uczestnictwa w sprawach publicznych, łącznie z udziałem
w sprawach dotyczących ochrony i wspierania ich tożsamości,
— podejmować niezbędne środki w tym celu po należytej konsultacji,
zgodnie z procedurą podejmowania decyzji w danym państwie, łącznie z
kontaktami z organizacjami lub stowarzyszeniami grup wymienionych w
artykule 20 ustęp 1.
3) Umawiające się Strony będą stosować postanowienia artykułu 3 w
odniesieniu do spraw określonych w niniejszym artykule oraz w
artykułach 20 i 22.
Artykuł 25
1) Umawiające się Strony potwierdzają swą gotowość do umożliwienia
wszystkim zainteresowanym osobom pełnego dostępu do języka i kultury
drugiego kraju i będą popierać odpowiednie państwowe oraz prywatne
inicjatywy i instytucje.
2) Umawiające się Strony będą w większej mierze popierać
upowszechnianie literatury klasycznej i współczesnej drugiego kraju
zarówno w języku oryginału jak i w przekładzie.
3) Umawiające się Strony opowiadają się zdecydowanie za
rozszerzeniem możliwości nauki języka drugiego kraju w szkołach,
uczelniach i innych placówkach oświatowych. Będzie się przy tym
również dążyć do zakładania szkół, w których nauczanie będzie się
odbywać w obu językach. Dołożą one ponadto starań na rzecz
rozszerzenia możliwości studiów polonistycznych i germanistycznych w
uczelniach drugiego kraju.
4) Umawiające się Strony będą współpracować w delegowaniu
nauczycieli, w kształceniu i doskonaleniu zawodowym pracowników
dydaktycznych oraz w rozwijaniu i udostępnianiu pomocy naukowych,
łącznie z wykorzystaniem telewizji, radia, techniki audiowizualnej i
komputerowej.
5) Prace niezależnej polsko-niemieckiej Komisji do spraw
podręczników szkolnych będą nadal popierane.
|
TRAITÉ
entre la république de
Pologne et la République
fédérale d'Allemagne sur
le bon voisinage et la
coopération amicale,
signé à Bonn le 17 juin
1991
Article 20
1)
Les membres de la
minorité allemande de la
république de Pologne,
c'est-à-dire les
personnes de nationalité
polonaise d'origine
allemande ou qui
adhèrent à la langue, à la
culture ou à la tradition
allemandes, ainsi que
les personnes en
République fédérale
d'Allemagne de
nationalité allemande,
d'origine polonaise qui
adhèrent à la langue,
à la culture ou à la
tradition polonaises,
ont le droit,
individuellement ou
conjointement avec
d’autres membres de leur
groupe, d’exprimer, de
maintenir et de
développer librement
leur identité ethnique,
culturelle, linguistique
et religieuse sans
aucune tentative
d’assimilation contre
leur gré.
Ils ont
droit de faire valoir
pleinement, efficacement
et sans aucune
discrimination, leurs
droits et libertés en
toute égalité devant la
loi.
2) Les Parties
contractantes exercent
les droits et
les obligations conformément
aux normes
internationales
relatives aux minorités,
notamment conformément à
la Déclaration
universelle des droits
de l'homme des Nations
unies du 10 décembre
1948, à la Convention
européenne de sauvegarde
des droits de l'homme et
des libertés
fondamentales du 4
novembre 1950, à la
Convention
sur la lutte
contre toutes les formes
de discrimination
raciale du 7 mars 1966,
au Pacte international
relatif aux droits
civils et politiques du
16 décembre 1966, à l'Acte
final de la CSCE du 1er
août 1975, au Document
de la réunion de
Copenhague de la
Conférence sur la
dimension humaine de la
CSCE du 29 juin
1990,
ainsi que la Charte de
Paris pour la Nouvelle
Europe du 21 novembre
1990.
3) Les Parties
contractantes déclarent
que les membres
mentionnés au
paragraphe 1 ont le
droit, en particulier,
individuellement ou
conjointement avec
d'autres membres de leur
groupe :
- d'employer librement
leur langue maternelle
dans la vie privée et
publique, d'avoir accès à
l'information, de la diffuser et
d'échanger de
l'information dans cette
langue;
- de créer et de maintenir
leurs propres
institutions,
leurs organisations ou
leurs associations éducatives,
culturelles et
religieuses qui peuvent
demander des
contributions
volontaires financières
et autres, ainsi que des
aides publiques,
conformément au droit
national, et qui ont un
accès égal aux médias de
leur région;
- de professer et de pratiquer
leur religion, y compris
l'acquisition, la
possession et
l'utilisation de
matériel religieux, et
de mener des activités
d'éducation religieuse
dans leur langue
maternelle;
- d'établir et de maintenir
des contacts
ininterrompus les uns
avec les autres dans
leur pays, ainsi que des
contacts
transfrontaliers avec
des citoyens d'autres
pays avec lesquels les
membres
partagent une origine
ethnique ou nationale
commune, un patrimoine
culturel ou des
croyances religieuses;
- d'employer leurs
noms et prénoms selon la
forme
de leur langue maternelle;
-
de créer et de maintenir des
organisations ou
des associations dans
leur
pays et de participer à des
organisations
internationales non
gouvernementales;
- d'exercer, sur un pied
d'égalité avec les
autres, des voies de
recours utiles pour
l'exercice de leurs
droits, conformément au
droit national.
4) Les Parties
contractantes confirment
que l'appartenance aux
groupes mentionnés au
paragraphe 1 est une
question de choix
individuel de la
personne et qu'aucune
conséquence défavorable
ne peut en résulter.
Article 21
1) Les Parties
contractantes doivent protéger,
sur leur territoire,
l'identité ethnique,
culturelle, linguistique
et religieuse des
groupes visés au
paragraphe 1 de
l'article 20 et créeront les
conditions de promotion
de cette identité. Elles
doivent juger de l’importance
particulière d’une
coopération constructive
renforcée dans ce
domaine. Cette
coopération doit
renforcer la coexistence
pacifique et les
relations de bon
voisinage entre les
nations polonaise et
allemande, et contribuer
à la compréhension et à
la réconciliation entre
elles.
2)
Les Parties
contractantes doivent
notamment:
- dans le cadre de la
législation en vigueur,
permettre et faciliter
mutuellement des mesures
d'assistance aux membres
des groupes visés au
paragraphe 1 de
l'article 20 ou à leurs
organisations;
- en dépit de la
nécessité d'apprendre la
langue officielle du
pays concerné,
s'efforcer, conformément
aux dispositions
pertinentes de la
législation nationale,
de faire en sorte que
les membres des groupes
visés au paragraphe 1 de
l'article 20, aient des
possibilités adéquates
d'enseigner leur langue
maternelle ou dans leur
langue maternelle dans
les établissements
d'enseignement public
ainsi que, dans la
mesure du possible et
nécessaire, de
l'employer en relation
avec les autorités;
- prendre en compte
l'histoire et la culture
des groupes mentionnés
au paragraphe 1 de
l'article 20 en relation
avec l'enseignement de
l'histoire et de la
culture dans les
établissements
d'enseignement;
- respecter le droit des
membres des groupes
visés au paragraphe 1 de
l'article 20 de
participer effectivement
aux affaires publiques,
y compris la
participation aux
questions relatives à la
protection et à la
promotion de leur
identité;
- prendre les mesures
nécessaires à cette fin
après une consultation
appropriée, conformément
à la procédure
décisionnelle nationale,
y compris des contacts
avec les organisations
ou associations des
groupes mentionnés au
paragraphe 1 de
l'article 20.
3)
Les Parties
contractantes doivent appliquer
les dispositions de
l'article 3 aux
questions visées au
présent article et aux
articles 20 et 22.
Article 25
1) Les Parties
contractantes
réaffirment qu'elles
sont prêtes à permettre
à toutes les personnes
intéressées d'accéder
pleinement à la langue
et à la culture de
l'autre pays et
de soutenir les
initiatives et
institutions publiques
et privées appropriées.
2) Les Parties
contractantes
soutiendront dans une
plus large mesure la
diffusion de la
littérature classique et
contemporaine de l'autre
pays, tant dans la
langue originale qu'en
traduction.
3) Les Parties
contractantes sont
de manière ferme favorables à
l'extension de la
possibilité d'apprendre
la langue de l'autre
pays dans les écoles,
les universités et les autres
établissements
d'enseignement. En
même temps, des efforts
seront faits pour créer
des écoles dans
lesquelles
l'enseignement sera
offert dans les deux
langues. Les Parties
s'efforceront également
d'étendre les
possibilités d'études
polonaises et allemandes
dans les universités de
l'autre pays.
4)
Les Parties
contractantes
coopéreront à la
délégation des
enseignants, à
l'éducation et à la
formation
professionnelle du
personnel enseignant,
ainsi qu'au
développement et à la
fourniture de matériel
didactique, y compris
le recours à la
télévision, la radio,
l'audiovisuel et
l'informatique.
5)
Les travaux de la
commission indépendante
polono-allemande des
manuels scolaires
continueront d'être
soutenus.
|
